Chẩn đoán và điều trị ung thư tuyến tiền liệt

5 phương pháp chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt

Khám tuyến tiền liệt qua trực tràng (DRE)

Đây là một kỹ thuật kiểm tra đơn giản, thực hiện nhanh chóng và chi phí thấp. Bác sĩ sẽ đeo găng tay, bôi trơn ngón tay và đưa vào trực tràng để kiểm tra tuyến tiền liệt nhằm phát hiện những dấu hiệu bất thường. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây cảm giác khó chịu cho bệnh nhân và khó phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm.

Xét nghiệm PSA

PSA (kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt) là chỉ số giúp đánh giá nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Mặc dù PSA cũng xuất hiện ở một số tuyến khác, nhưng mức độ PSA cao vẫn có thể cảnh báo ung thư tuyến tiền liệt. Đây là một phương pháp phổ biến trong việc phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm và theo dõi sự tiến triển của bệnh. Bác sĩ sẽ dựa vào chỉ số PSA, cùng các yếu tố khác như tuổi tác, chủng tộc, tiền sử gia đình và kết quả khám lâm sàng để đánh giá nguy cơ mắc bệnh. PSA cũng được dùng để đánh giá hiệu quả điều trị và theo dõi sự phát triển của ung thư.

Điểm mạnh của phương pháp này là tính khách quan, không phụ thuộc vào cảm nhận của người thực hiện và giảm bớt sự lo lắng hoặc ngại ngùng của bệnh nhân. PSA giúp phát hiện bệnh sớm, từ đó tăng cơ hội điều trị hiệu quả. Ngoài ra, xét nghiệm PSA cũng có thể dự báo nguy cơ ung thư trong tương lai, thậm chí lên đến 25-30 năm.

Siêu âm

Siêu âm là một công cụ hữu ích trong việc cung cấp thông tin về tình trạng của tuyến tiền liệt, hỗ trợ bác sĩ trong việc đánh giá ung thư tuyến tiền liệt.

• Siêu âm qua xương mu
  Phương pháp này giúp đánh giá sự ảnh hưởng của ung thư tuyến tiền liệt lên hệ tiết niệu, đặc biệt là trong giai đoạn muộn. Siêu âm có thể phát hiện những bất thường như dày thành bàng quang, giãn niệu quản và bể thận do u chèn ép. Nó cũng hỗ trợ đánh giá các tổn thương như hạch chậu và mức độ xâm lấn vào bàng quang.
• Siêu âm qua trực tràng
  Sử dụng đầu dò tần số cao (5-7 MHz), phương pháp này giúp phát hiện khối u nhỏ trong tuyến tiền liệt và hỗ trợ sinh thiết chính xác hơn nhờ thiết bị định vị kèm theo.

MRI

Chụp MRI giúp đánh giá mức độ xâm lấn của khối u vào các mô xung quanh và hạch vùng chậu. MRI nội trực tràng sử dụng đầu dò đặt vào trực tràng, cung cấp hình ảnh chất lượng cao giúp phát hiện sự xâm lấn vào túi tinh và vỏ bao của tuyến tiền liệt, với độ chính xác cao. Đây là phương pháp đặc biệt hữu ích trong việc xác định mức độ lan rộng của ung thư, đồng thời giúp tăng độ chính xác trong sinh thiết.

Sinh thiết tuyến tiền liệt

Sinh thiết là phương pháp được áp dụng khi có nghi ngờ ung thư tuyến tiền liệt, thường được thực hiện trong các trường hợp sau:

• Mức PSA trong máu tăng cao
• Khám trực tràng phát hiện bất thường
• Siêu âm qua trực tràng có dấu hiệu tổn thương

Sinh thiết có thể thực hiện qua các phương pháp khác nhau như sinh thiết qua trực tràng hoặc tầng sinh môn, trong đó phương pháp sinh thiết qua trực tràng dưới hướng dẫn siêu âm là phổ biến nhất. Bác sĩ sẽ lấy các mẫu mô từ nhiều vị trí của tuyến tiền liệt để phân tích tổn thương.

Kết hợp giữa thăm khám trực tràng, xét nghiệm PSA và sinh thiết giúp chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt với độ chính xác trên 90%, từ đó tăng hiệu quả điều trị.

Ung thư tuyến tiền liệt có thể chữa trị không?

Ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn khu trú có thể điều trị hoàn toàn và chữa khỏi. Lúc này, bác sĩ thường sử dụng phẫu thuật hoặc xạ trị để loại bỏ hoàn toàn các tế bào ung thư và các hạch bạch huyết trong vùng chậu.

Nếu ung thư đã chuyển sang giai đoạn khu trú tiến triển, khả năng điều trị khỏi sẽ giảm đi đáng kể. Các phương pháp điều trị ở giai đoạn này bao gồm phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt hoặc xạ trị kết hợp với liệu pháp điều trị nội tiết.

Ở giai đoạn ung thư tiến triển và di căn, mục tiêu điều trị chủ yếu là giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài thời gian sống. Tuổi thọ của người bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như sức khỏe tổng thể, độ tuổi và phản ứng với điều trị. Nếu tuân thủ phác đồ điều trị, bệnh nhân có thể sống thêm được vài năm.

Các phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt

• Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt thường được áp dụng cho các trường hợp ung thư giai đoạn I hoặc II. Những bệnh nhân này có thể sống trên 10 năm nếu ung thư chưa lan rộng ra ngoài tuyến. Phẫu thuật cắt bỏ mô ung thư cho đến khi đạt được biên giới an toàn. Tỷ lệ tái phát trong vòng 5 năm sau mổ thường dưới 10%.
• Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt có thể thực hiện qua phương pháp mổ nội soi hoặc mổ mở. Các biến chứng thường gặp sau mổ gồm tiểu không kiểm soát, rối loạn cương dương và hẹp chỗ nối niệu đạo – bàng quang. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bác sĩ thường sử dụng phương pháp phẫu thuật nội soi 3D để giúp giảm đau và phục hồi nhanh chóng cho bệnh nhân.

Xạ trị

• Xạ trị sử dụng tia bức xạ mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư. Đây là phương pháp điều trị hiệu quả có thể áp dụng cho mọi giai đoạn của bệnh. Đối với các trường hợp ung thư giai đoạn sớm, xạ trị có thể chữa khỏi hoàn toàn. Xạ trị ngoài và xạ trị trong thường được sử dụng cho bệnh nhân giai đoạn III. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể không áp dụng xạ trị cho bệnh nhân lớn tuổi hoặc sức khỏe yếu, vì ung thư tiến triển chậm.

Hóa trị

• Hóa trị sử dụng thuốc chống ung thư đưa vào tĩnh mạch để tiêu diệt tế bào ung thư đã lan ra ngoài tuyến tiền liệt. Phương pháp này thường được chỉ định khi bệnh đã di căn và điều trị nội tiết không còn hiệu quả.

Liệu pháp nội tiết

• Liệu pháp nội tiết giúp giảm nồng độ testosterone – hormone nam – nhằm ức chế sự phát triển của ung thư. Có hai phương pháp điều trị nội tiết: cắt bỏ hai tinh hoàn hoặc sử dụng thuốc. Khi bệnh nhân không thể phẫu thuật hoặc từ chối phẫu thuật, thuốc sẽ được sử dụng thay thế.
• Ở giai đoạn ung thư muộn, khi bệnh đã di căn, liệu pháp nội tiết có thể được kết hợp với xạ trị tùy theo thể trạng của bệnh nhân. Nếu ung thư đã di căn nhưng chưa có triệu chứng, bác sĩ sẽ theo dõi và chỉ điều trị khi có biểu hiện lâm sàng.

Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch giúp tăng cường khả năng nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư của hệ miễn dịch. Các phương pháp miễn dịch đã được nghiên cứu và ứng dụng trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt như:

• Vaccine ung thư: Sipuleucel-T (Provenge) là vaccine được FDA chấp thuận và giúp hệ miễn dịch tiêu diệt tế bào ung thư tuyến tiền liệt.
• Thuốc ức chế chốt kiểm soát miễn dịch: Những loại thuốc này nhắm vào các protein trên tế bào miễn dịch để ngăn cản ung thư tránh được sự tấn công của hệ miễn dịch.